Servikal disk hernisi, omurganın boyun bölgesinde yer alan intervertebral disklerden birinin yada birkaçının omurilik kanalına ve/veya sinir köküne doğru spinal kanala doğru fıtıklaşması/çıkıntı yapması durumudur. Hastalığın sıklıkla ortaya çıktığı bölge, boyun bölgesinde yer alan omurganın alt kısımlarıdır.
Servikal disk hernisi sebebiyle boyun, omuz ve kolda ağrı, uyuşukluk, karıncalanma, yanma ve kuvvet kaybı gibi bulgular olmaktadır. Bu durum, radikülopati olarak adlandırılmaktadır. Ağrının yayılımı, sıkışmış sinir kökünün koldaki seyri ile paraleldir. Servikal diskin omuriliğini sıkıştırması halinde yürüme bozuklukları, spastisite ve bağırsak/mesane problemleri gibi önemli sorunlar meydana gelebilmektedir. Bu durum, miyelopati olarak adlandırılmaktadır.
Boyun fıtığı tanısı için detaylı bir nörolojik muayene, görüntüleme çaışmaları ve nörofizyolojik testler yapılmaktadır. Muayenede kas grupları ayrı ayrı olarak değerlendirilmekte, kuvvet kaybı araştırılmaktadır. Bununla birlikte eşlik eden his kaybı olup olmadığı, anormal reflekslerin varlığı değerlendirilmektedir.
MR (manyetik rezonans) görüntüleme, omurga/omurilik çevresindeki anatomiyi ve yumuşak dokuları görüntülemenin en iyi yoludur. Fıtıklaşmış diskler MR görüntüleme ile tespit edilmekte, gerekli hallerde MR görüntülemeye ek olarak bilgisayarlı tomografi (BT) ve direk grafiler de kullanılmaktadır. Hastanın MR çekilmesine engel bir durumu var ise (MR uyumsuz kalp pili veya implant varlığı gibi) BT inceleme yapılabilir.
Servikal disk hernisi tedavisinde ilk basamak genellikle konservatif yaklaşımdır. Konservatif tedavide öncelikle ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar ile istirahat önerilmektedir. Servikal disk hernisi hastalarının yaklaşık %80’i konservatif yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.
Boyun fıtığı tedavisinde başvurulabilecek bir diğer tedavi yöntemi ise fizik tedavidir. Fizik tedavide traksiyon, ultrason terapisi ve elektriksel kas stimülasyonu gibi yöntemler kullanılmaktadır. Epidural enjeksiyon, görüntüleme eşliğinde fıtık bölgesine spinal iğne ile streoid ve lokal anestezik kombinasyonu verilmesi işlemidir. Bu işlem, beyin ve sinir cerrahisi uzmanları veya algologlar tarafından gerçekleştirilmektedir.
Hastanın nörolojik kaybının olması, semptomların konservatif tedaviye yanıt vermemesi, myelopati varlığı gibi durumlarda ameliyat gerekmektedir.
Servikal disk hernisi için tüm dünyada en sık yapılan operasyon, anterior servikal mikrodiskektomi ve füzyon olarak adlandırılmaktadır. Bu işlemde boynun ön kısmına yapılan bir kesi ile omurganın ön yüzüne ulaşılmaktadır. Ameliyat esasında yapılan görüntüleme ile fıtık bölgesi tespit edilmekte, fıtık çıkarılarak omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskı kaldırılmaktadır. Çıkarılan disk yerine “cage” denilen kafes veya kemik konulmaktadır.
Son yıllarda servikal disk hastalığının tedavisinde yapay diskler (protez) kullanılmaya başlanmıştır. Ameliyat edilen disk aralığına protez konularak boynun normal hareketinin korunması ve omurganın diğer seviyelerinde komşu segment hastalığı oluşma riskinin azaltılması amaçlanmıştır.
Boynun arka bölgesinden yapılan yaklaşım (Posterior servikal diskektomi) ise seçilmiş vakalarda uygulanabilmektedir. Eğer fıtık omurilikten çıkan sinir kökünün omurilik kanalını terketmek üzere girdiği kanalda (foramen) ise o zaman arkadan yaklaşım önerilebilir.
